Zwalczanie zanieczyszczeń

Zanieczyszczenia morskie mają ogromny wpływ na ekosystemy morskie, zdrowie ludzi oraz przemysł morski. Obejmują one substancje, które zagrażają organizmom wodnym, takim jak: ropa naftowa, chemikalia (np. pestycydy, substancje toksyczne), ścieki i inne odpady. Zanieczyszczenia mogą pochodzić z różnych źródeł, w tym działalności przemysłowej, transportu morskiego, turystyki oraz nielegalnych działań. Mogą one prowadzić do poważnych szkód ekologicznych, ekonomicznych i zdrowotnych. Z tego powodu szybkie reagowanie oraz skuteczne działania w obliczu zagrożenia są kluczowe.

Przykładowe przyczyny i źródła zanieczyszczeń:

• Transport morski: Awaria statków, wycieki paliwa, zrzuty nieczystości, wypadki.
• Przemysł: Zrzuty chemikaliów, substancji toksycznych z fabryk i zakładów przemysłowych.
• Platformy wiertnicze: Spaliny, wycieki ropy i innych nieczystości.
• Zanieczyszczenie ściekami: Niewłaściwe oczyszczanie ścieków (np. w wyniku awarii) lub ich wylewanie do morza.

Do zadań Służby SAR należy zwalczanie zagrożeń i zanieczyszczeń olejowych i chemicznych środowiska morskiego poprzez:

• utrzymywanie ciągłej gotowości do przyjmowania i analizowania zawiadomień o zagrożeniu życia oraz wystąpieniu zagrożeń i zanieczyszczeń na morzu;
• planowanie, prowadzenie i koordynowanie akcji poszukiwawczych, ratowniczych oraz zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń;
• utrzymywanie w gotowości sił i środków ratownictwa życia oraz zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń na morzu;
• współdziałanie podczas akcji poszukiwawczych, ratowniczych oraz zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń z innymi jednostkami organizacyjnymi;
• współdziałanie z innymi systemami ratowniczymi funkcjonującymi na obszarze kraju;
• współdziałanie z odpowiednimi służbami innych państw, w zakresie realizacji zadań statutowych.

Zadania, o których mowa powyżej, Służba SAR wykonuje na podstawie „Krajowego planu zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń środowiska morskiego".

Procedury i działania służb ratowniczych w przypadku zanieczyszczeń

Procedury interwencyjne:

• Otrzymanie zgłoszenia: Służby SAR po otrzymaniu zgłoszenia o zanieczyszczeniu oceniają jego skalę, przyczynę i potencjalny wpływ na środowisko.
• Ocena sytuacji: Zbieranie danych o rodzaju zanieczyszczenia (ropa, chemikalia, inne odpady), jego rozmiarze i możliwym rozprzestrzenianiu się.
• Przydzielanie zasobów: Wysłanie odpowiednich jednostek, takich jak statki ratownicze i brzegowe stacje ratownicze ze sprzętem do zabezpieczania i usuwania zanieczyszczeń.
• Koordynacja z innymi służbami: W przypadku dużych incydentów, służby SAR współpracują z innymi instytucjami, np. strażą pożarną, służbami ochrony środowiska, administracją portową.

Podstawowe zasady postępowania w przypadku zauważenia zanieczyszczenia

Instrukcja dla obywateli i marynarzy:

• Zgłoszenie zanieczyszczenia: Każdy, kto zauważy zanieczyszczenie na morzu lub na plaży, powinien natychmiast powiadomić odpowiednie służby. Numer alarmowy to 112 lub bezpośredni numer do służby SAR (+48) 505 050 971.
• Wymagane informacje: Należy podać dokładną lokalizację, rodzaj zanieczyszczenia (ropa, chemikalia), dane o wielkości i rozprzestrzenianiu się.
• Fotografie i dokumentacja: Jeśli to możliwe, należy zrobić zdjęcia zanieczyszczenia i przekazać je służbom w celu szybszej oceny sytuacji.

Wytyczne dla statków i jednostek pływających:

• Obowiązki marynarzy: Marynarze mają obowiązek zgłaszania wszelkich incydentów zanieczyszczeń, zarówno własnych, jak i zaobserwowanych na innych jednostkach. Muszą również podejmować działania zapobiegawcze, takie jak zabezpieczenie ładunku, stosowanie odpowiednich procedur SOPEP (Shipboard Oil Pollution Emergency Plan) .
• Raportowanie do służb: Statki powinny korzystać z międzynarodowego systemu raportowania zanieczyszczeń Nautical Information System (NIS).